Przebudowa węzła wodnego na Kanale Jamneńskim oraz ochrona przeciwpowodziowa Darłowa to najważniejsze działania projektu aktualizowanego planu zarządzania ryzykiem powodziowym (aPZRP) w Regionie Dolnej Odry i Przymorza Zachodniego omawiane 12 maja podczas spotkania konsultacyjnego w Koszalinie.
– Teren zlewni administrowanej przez zarząd w Koszalinie to obszar stale narażony na niekorzystne zjawiska hydrologiczne związane z bliskością Morza Bałtyckiego. Od lat prowadzimy tu prace mające na celu zmniejszanie zagrożenia powodziowego. Mamy także na uwadze fakt, że są to tereny intensywnie wykorzystywane turystycznie – staramy się stale zwiększać komfort prowadzenia takiej działalności. Konsultacje społeczne nieodmiennie potwierdzają jak jest to ważne dla lokalnych społeczności – mówił przed spotkaniem w Koszalinie Marek Gróbarczyk, sekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury, odpowiedzialny za sprawy związane z gospodarką wodną oraz realizację inwestycji w sektorze gospodarki morskiej i wodnej.
Ważny problem dla mieszkańców Koszalina i pobliskich terenów
Jamno jest płytkim jeziorem przybrzeżnym o dużej powierzchni (9. miejsce pod względem powierzchni w kraju i 3. w woj. zachodniopomorskim) położonym na obszarze makroregionu Pobrzeża Koszalińskiego. Otoczenie przez obszary uprawne powoduje postępującą degradację Jamna poprzez przeżyźnienie wody i zmniejszenie jej nasycenia tlenem, a w efekcie niebezpieczeństwo katastrofy ekologicznej. Jezioro posiada sztuczne połączenie z Morzem Bałtyckim poprzez Kanał Jamneński. To właśnie m.in. urządzenia techniczne na nim się znajdujące wymagają przebudowy. – Głównym celem przebudowy węzła wodnego jest zwiększenie stopnia bezpieczeństwa powodziowego mieszkańców Koszalina oraz miejscowości i terenów przyległych do jeziora Jamno. Bardzo ważne jest także spełnienie celów środowiskowych – mamy nadzieję na przywrócenie naturalnych wlewów wody morskiej do zbiornika i znaczne ograniczenie postępującej od lat eutrofizacji tego zbiornika – powiedział Marek Duklanowski, dyrektor Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Szczecinie.
Ciągłe zmniejszanie zagrożenia
Eliminacja zakwitu sinic, które są najbardziej widocznym wskaźnikiem niebezpiecznych procesów zachodzących w jeziorze, to nie jedyny problem tego rejonu Przymorza Zachodniego. Bardzo ważną inwestycją jest regulacja przepływu wód rzeki Regi na odcinku Kłodkowo – Gąbin poprzez retencję dolinową oraz budowę wałów przeciwpowodziowych na rzece koło Gąbina (koszt to w sumie 39 mln zł). Rega to jedna z największych rzek przymorza, intensywnie wykorzystywana turystycznie (spływy kajakowe) oraz znana jako bardzo atrakcyjne tereny wędkarskie (dominuje pstrąg potokowy, a do dolnej Regi wpływają na tarło takie ryby anadromiczne jak: łosoś i troć wędrowna). W obszarze problemowym Polnica-Sianów zaplanowano retencję w zlewni rzek Uniesta i Polnica. Poprawa warunków przepływu wody w obrębie miasta i gminy Darłowo wraz z zabezpieczeniem przeciwpowodziowym to z kolei inwestycja w obszarze problemowym Wieprza-Darłowo. Stałej uwagi wymagają także istniejące już urządzenia hydrotechniczne i obwałowania tutejszych zbiorników wodnych i rzek. W aPZRP zaplanowano 33 działania przeciwpowodziowe dla całego regionu.
Plany na 6 lat
Aktualizowane obecnie plany zarządzania ryzykiem powodziowym (PZRP) to, obok planów gospodarowania wodami i planu przeciwdziałania skutkom suszy, trzeci z planistycznych dokumentów systematyzujących gospodarkę wodną w Polsce. Przeglądy i aktualizacje PZRP przeprowadza się co 6 lat w sposób skoordynowany z przeglądami planów gospodarowania wodami na obszarze dorzecza. PZRP są końcowym, czwartym dokumentem planistycznym wymaganym przez Dyrektywę Powodziową. Pierwszym etapem prac w procesie przygotowania PZRP jest wykonanie wstępnej oceny ryzyka powodziowego (WORP), której celem jest wyznaczenie obszarów narażonych na niebezpieczeństwo powodzi, czyli takich na których istnieje znaczące ryzyko powodziowe lub na których wystąpienie dużego ryzyka jest prawdopodobne. Kolejnym etapem jest przygotowanie map zagrożenia powodziowego (MZP) oraz map ryzyka powodziowego (MRP) dla tych obszarów, które precyzyjnie wskazują zasięgi stref zalewowych.
Konsultacje społeczne w całej Polsce
Konsultacje społeczne projektów aktualizacji planów zarządzania ryzykiem powodziowym ogłoszone 22 grudnia 2020 r. przez Ministra Infrastruktury, koordynowane są przez Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie. Spotkania konsultacyjne zaplanowano w 28 miastach. Spotkanie w Koszalinie było 24. debatą dedykowaną aPZRP. Ze względu na duże zainteresowanie i konieczność szczegółowego omówienia zagadnień dotyczących zarządzania ryzykiem powodziowym od strony morza, Minister Infrastruktury przedłużył konsultacje aPZRP do 22 września 2021 r. Zasadniczą część omawianych w trakcie debat planów stanowi lista działań na lata 2022-2027 dla poszczególnych obszarów dorzeczy i regionów wodnych. To łącznie ponad 1100 pozycji dla dorzeczy Wisły, Odry, Łaby, Dunaju, Niemna i Pregoły. Planowany koszt koniecznych nakładów to ponad 29 mld zł. Uzupełnione o wnioski i uwagi, zgłoszone w trakcie konsultacji, projekty aktualizowanych planów zostaną przyjęte w drodze rozporządzeń ministra właściwego ds. gospodarki wodnej – Ministra Infrastruktury. Z uwagi na obostrzenia pandemiczne spotkania odbywają się w trybie online.
W trwających konsultacjach społecznych odbyły się dotąd spotkania w Krakowie, Nowym Sączu, Gliwicach, Pszczynie, Gorzowie Wlkp., Poznaniu, Kaliszu, Bydgoszczy, Pile, Rzeszowie, Jaśle, Stalowej Woli, Białymstoku, Olsztynie, Włocławku, Radomiu, Warszawie, Lublinie, Dęblinie, Wrocławiu, Zgorzelcu, Nysie i Szczecinie. Więcej informacji o aPZRP, konsultowanych dokumentach oraz konsultacjach społecznych jest dostępnych na stronie www.stoppowodzi.pl