10 marca konsultacje społeczne projektów aktualizowanych planów zarządzania ryzykiem powodziowym (aPZRP) dla obszaru dorzecza Odry gościły w Poznaniu. Stolica Wielkopolski to, po Gorzowie Wlkp., drugie w regionie wodnym Warty miejsce spotkania ekspertów z zainteresowanymi problematyką przeciwpowodziową. W projekcie aktualizacji PZRP przewidziano w regionie w sumie 44 działania. W tej liczbie są dwie wielkie inwestycje hydrotechniczne oraz modernizacje i remonty istniejących obiektów i urządzeń. Kolejnym miastem debaty konsultacyjnej będzie Kalisz.
Obecne konsultacje społeczne to kluczowa faza opracowywanych planów zarządzania ryzykiem powodziowym. – Obecnie trwa II cykl planistyczny. Nasi eksperci czerpią z doświadczeń zdobytych podczas opracowywania pierwszych PZRP. Wraz z planami gospodarowania wodami i planem przeciwdziałania skutkom suszy przyczyniają się one do realizowanej przez Wody Polskie, kompleksowej systematyzacji stanu gospodarki wodnej w Polsce. Ogromne znaczenie mają w tych procesach konsultacje społeczne. Przy działaniach przeciwpowodziowych region wodny Warty i szerzej Wielkopolska wymagają szczególnej strategii. Przy prognozowaniu działań minimalizujących zagrożenie powodziowe, staramy się tutaj równie efektywnie przeciwdziałać skutkom suszy – powiedział przed spotkaniem Marek Gróbarczyk, sekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury odpowiedzialny za sprawy związane z gospodarką wodną oraz realizację inwestycji w sektorze gospodarki morskiej i wodnej.
Ciągle groźne powodzie
Region Wodny Warty to przykład synergii projektu aPZRP z planem przeciwdziałania skutkom suszy (PPSS) w postaci szeregu działań, m.in. retencyjnych, mających na celu przede wszystkich zatrzymanie wody w miejscu, gdzie spadła, aby racjonalnie wykorzystywać te zasoby w okresach suchych. Przykładem takich działań jest m.in. zbiornik Wielowieś Klasztorna. Skutkiem ocieplającego się klimatu są nie tylko długotrwałe susze, jak dość powszechnie się uważa, ale także zwiększone niebezpieczeństwo gwałtownych opadów deszczu. Ponieważ mocno wysuszona ziemia nie przyjmuje wody, jej spływ do rzek jest znacznie przyspieszony i coraz częściej gwałtowny. Do tego dochodzą wybetonowane miasta i coraz większe zagospodarowanie terenów zalewowych. Wszystko to razem powoduje, że powodzie wciąż są dużym zagrożeniem dla ludzi i ich dobytku, gospodarki oraz dziedzictwa kulturowego. Na mapie wstępnej oceny ryzyka powodziowego dla regionu wodnego Warty wskazano kilkadziesiąt miejsc, w których powodzie już występowały i wciąż mogą być realnym zagrożeniem.
Nowe inwestycje i modernizacje istniejących
Budowa zbiornika Wielowieś Klasztorna na Prośnie to najważniejsze projektowane w aPZRP dla regionu działanie. Inwestycja, której koszt szacowany jest na ponad 1 mld zł, ma zarówno łagodzić skutki suszy, jak i zapobiegać powodziom na Prośnie i Warcie. W szczególności będzie chronić miasto Kalisz. Poprawa bezpieczeństwa przeciwpowodziowego w dolinie rzeki Warty będzie z kolei możliwa dzięki budowie polderu Golina w pow. konińskim (koszt – ponad 406 mln zł). Ma on powstać na terenie trzech gmin – Goliny, Rzgowa i Starego Miasta i zajmie prawie 2,7 tys. ha – w przypadku gminy Golina będzie to aż 1/4 jej powierzchni. Wśród innych zaplanowanych działań znalazły się te związane z systemami monitorowania stanu wody, w tym m.in. budowa i usprawnienie lokalnych systemów ostrzegania przed powodziami oraz rozwój systemu monitorowania, wczesnego ostrzegania i programowania zagrożeń powodziowych. Kolejne to zadania związane z modernizacją urządzeń hydrotechnicznych zbiornika Jeziorsko. Ten największy zbiornik retencyjny położony na styku woj. wielkopolskiego i łódzkiego (pow. ponad 42 km2 i poj. ponad 200 mln m3) ma już blisko 40 lat i wymaga modernizacji i remontów. W aPZRP przewidziano szereg modernizacji obiektów hydrotechnicznych zbiornika, w tym modernizację jazu. Wśród zadań kontynuowanych są modernizacje wałów przeciwpowodziowych: lewostronnego obwałowania Warty w gm. Pyzdry, prawostronnego obwałowania Prosny w gm. Pyzdry, lewobrzeżnego wału przeciwpowodziowego na polderze Rumin w gm. Stare Miasto oraz lewostronnego przeciwpowodziowego wału Warty na terenie wsi Rumin. W planie, w ramach zadań realizowanych przez Wody Polskie, Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Poznaniu ujęta jest również przebudowa, nadbudowa i rozbudowa wałów przeciwpowodziowych kanału Kucelinka na terenie Częstochowy.
Plany na 6 lat
Plany zarządzania ryzykiem powodziowym są opracowywane na 6 lat. Obecnie po raz pierwszy są aktualizowane. Zaplanowano w nich najważniejsze działania dotyczące bezpieczeństwa mieszkańców zagrożonych terenów. Ogłoszone przez Ministra Infrastruktury i koordynowane przez Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie konsultacje społeczne projektów aktualizowanych PZRP rozpoczęły się 22 grudnia 2020r. i potrwają do 22 czerwca br. Już napływają uwagi i wnioski. Równocześnie odbywają się spotkania konsultacyjne. W sumie odbędą się w aż 28 miejscowościach w całym kraju. Debaty w lutym oraz w marcu i kwietniu organizowane były i są w trybie online. Może się to zmienić, gdy zostaną złagodzone, bądź zniesione obostrzenia związane z pandemią. Wówczas spotkania będą się odbywać w tradycyjnej formule. Blisko trzy tygodnie przed wyznaczonym terminem rozpoczyna się rejestracja na konkretne spotkanie. Wszystkie informacje publikowane są na bieżąco w aktualnościach na stronie www.stoppowodzi.pl. Tam również są dostępne projekty aktualizowanych PZRP.