Projekt aktualizowanego planu zarządzania ryzykiem powodziowym (aPZRP) dla regionu wodnego Środkowej Odry był tematem spotkania konsultacyjnego we Wrocławiu. Debata, która odbyła się 28 kwietnia br. w stolicy Dolnego Śląska, skoncentrowana była wokół pakietu blisko 100 zaplanowanych w regionie działań przeciwpowodziowych. Dwa następne spotkania odbędą się: w Zgorzelcu (29 kwietnia) i Nysie (6 maja).
– Region wodny Środkowej Odry administrowany przez Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie, Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej we Wrocławiu tragicznie doświadczony powodzią tysiąclecia z 1997 r. wciąż jest narażony na niebezpieczeństwo powodzi związane z wezbraniami rzek przy wiosennych roztopach i gwałtownych opadach w miesiącach letnich. Oddaleniu tego zagrożenia od lat służą wszechstronne działania podejmowane zarówno w samym Wrocławiu, wielu miastach położonych w pobliżu rzek oraz w obrębie Kotliny Kłodzkiej i na odcinku Odry swobodnie płynącej. Obecnie proponowany pakiet działań na pewno jeszcze bardziej poprawi bezpieczeństwo mieszkańców regionu – powiedział przed spotkaniem Marek Gróbarczyk, sekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury, odpowiedzialny za sprawy związane z gospodarką wodną oraz realizację inwestycji w sektorze gospodarki morskiej i wodnej.
Kluczowe inwestycje już chronią przed powodzią
Na poprawę bezpieczeństwa w tej części kraju istotny wpływ ma oddany w 2020 r. w regionie wodnym Górnej Odry zbiornik Racibórz Dolny o pojemności ok. 185 mln m3, powierzchni ponad 26 km2 i długości zapór wokół zbiornika ok. 22 km. Stanowi on część całego systemu zabezpieczającego przed powodzią blisko 2,5 mln mieszkańców trzech nadodrzańskich województw: śląskiego, opolskiego i dolnośląskiego. Już w kilka miesięcy po otwarciu po raz pierwszy przechwycił falę powodziową na Odrze, chroniąc przed zalaniem tereny położone poniżej, począwszy od Raciborza przez Opole, na Wrocławiu kończąc. – W ostatnich latach zakończyliśmy także modernizację Wrocławskiego Węzła Wodnego, skomplikowanego systemu jazów, przekopów i kanałów powodziowych, obwałowań w obrębie miasta i jego najbliższych okolicach oraz dokończyliśmy prace przy ochronie Lewina Brzeskiego. Cały czas doskonalimy system ochrony przeciwpowodziowej, a wiele z istniejących jeszcze problemów mamy nadzieję rozwiązać przy pomocy dyskutowanych właśnie działań opisanych w projektach planów zarządzania ryzkiem powodziowym – powiedział na konferencji prasowej Mariusz Przybylski, dyrektor Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie, Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we Wrocławiu.
Miliardy złotych na walkę z zagrożeniem powodziowym
Dla regionu wodnego Środkowej Odry w projekcie aPZRP skierowanym do konsultacji, zaplanowano dokładnie 99 działań (45, których realizacja już się rozpoczęła i 54 nowych). Nakłady konieczne do realizacji tylko najważniejszych z przedsięwzięć przekroczą w ciągu 6 lat 2 mld zł. Katalog planowanych działań jest bogaty. – Bisko 230 mln zł, razem z PGW WP RZGW w Krakowie, przewidujemy np. na modernizację i wdrożenie systemów informatycznych dla centrów operacyjnych oraz pomiarowych systemów informatycznych w obiektach hydrotechnicznych. Placówki te wyposażone zostaną w nowoczesne połączenia telekomunikacyjne z obiektami hydrotechnicznymi i cyfrowy system komunikacji dyspozytorskiej. To bezcenne narzędzia niezbędne do efektywnego zarządzania powodzią w regionach podgórskich – dodał dyr. Przybylski. Kolejne przedsięwzięcia to ochrona przeciwpowodziowa miast: Nowa Sól i Krosno Odrzańskie, a także dolin rzek: Nysy Kłodzkiej, Białej Lądeckiej, rzeki Morawki oraz Bystrzycy Dusznickiej i rzeki Kamienny Potok. Ważnymi inwestycjami będą także m.in. budowa suchego zbiornika przeciwpowodziowego Rzymówka na rzece Kaczawie oraz zabezpieczenie przed powodzią miasta Brzeg poprzez rozbiórkę obwałowań polderu Brzeziny i przebudowę hydrowęzła na terenie miasta. Przywrócenie sprawności istniejących urządzeń wodno-melioracyjnych, umożliwiających przerzut i retencjonowanie wody z rzeki Odry przy okazji jej wezbrań na teren przyległego kompleksu lasów łęgowych w leśnictwie Kotowice i wielozadaniowy zbiornik przeciwpowodziowy Kątki na rzece Czarna Woda to kolejne wyzwania stojące przed Wodami Polskimi w regionie wodnym Środkowej Odry.
Plany na 6 lat
Aktualizowane obecnie plany zarządzania ryzykiem powodziowym to, obok planów gospodarowania wodami i planu przeciwdziałania skutkom suszy, trzeci z planistycznych dokumentów systematyzujących gospodarkę wodną w Polsce. Przeglądy i aktualizacje PZRP przeprowadza się co 6 lat w sposób skoordynowany z przeglądami planów gospodarowania wodami na obszarze dorzecza. PZRP są końcowym, czwartym dokumentem planistycznym wymaganym Dyrektywą Powodziową. Pierwszym etapem prac w procesie przygotowania PZRP jest wykonanie wstępnej oceny ryzyka powodziowego (WORP), której celem jest wyznaczenie obszarów narażonych na niebezpieczeństwo powodzi, czyli obszarów, na których istnieje znaczące ryzyko powodziowe lub na których wystąpienie dużego ryzyka jest prawdopodobne – odcinków rzek, które wymagają interwencji i działań. Kolejnym etapem jest przygotowanie dla tych obszarów map zagrożenia powodziowego (MZP) oraz map ryzyka powodziowego (MRP), które precyzyjnie wskazują zasięgi stref zalewowych.
Spotkania konsultacyjne w 28 miastach
Konsultacje społeczne projektów aktualizacji planów zarządzania ryzykiem powodziowym ogłoszone 22 grudnia 2020 r. przez Ministra Infrastruktury, koordynowane są przez Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie. Spotkania konsultacyjne zaplanowano w 28 miastach. Zasadniczą część omawianych w trakcie debat planów stanowi prezentacja listy działań dla poszczególnych obszarów dorzeczy i regionów wodnych. To łącznie ponad 1100 zaplanowanych zadań dla obszarów dorzeczy Wisły, Odry, Łaby, Dunaju, Niemna i Pregoły na kwotę ponad 29 mld zł. Uzupełnione o wnioski i uwagi zgłoszone w trakcie konsultacji społecznych, projekty aktualizowanych planów zostaną przyjęte w drodze rozporządzeń ministra właściwego ds. gospodarki wodnej – Ministra Infrastruktury. Dotąd z uwagi na obostrzenia pandemiczne, spotkania odbywają się w trybie online.
W trwających konsultacjach społecznych odbyły się dotąd spotkania w Krakowie, Nowym Sączu, Gliwicach, Pszczynie, Gorzowie Wlkp., Poznaniu, Kaliszu, Bydgoszczy, Pile, Rzeszowie, Jaśle, Stalowej Woli, Białymstoku, Olsztynie, Włocławku, Radomiu, Warszawie, Lublinie i Dęblinie. Więcej informacji o aPZRP, konsultowanych dokumentach oraz konsultacjach społecznych jest dostępne na stronie www.stoppowodzi.pl