Rzeszów to kolejne miasto, w którym odbyły się konsultacje społeczne projektów aktualizowanych planów zarządzania ryzykiem powodziowym (aPZRP). W całym regionie wodnym Górnej-Wschodniej Wisły, w którym leży stolica
woj. podkarpackiego, zaplanowano w sumie aż 170 działań przeciwpowodziowych, z czego 27 w obszarze problemowym przepływającego przez miasto Wisłoka.
Podczas spotkania omówiono także planowane działania w obszarze problemowym Doliny Wisły i Sandomierza. Ogłoszone przez Ministra Infrastruktury i koordynowane przez Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie konsultacje społeczne projektów aktualizowanych PZRP rozpoczęły się 22 grudnia 2020 r. i potrwają do 22 czerwca br. Małgorzata Bogucka-Szymalska, zastępca dyrektora Departamentu Gospodarki Wodnej i Żeglugi Śródlądowej w Ministerstwie Infrastruktury zaakcentowała znaczenie tego etapu aktualizacji planów. – To najważniejszy sposób na zabranie głosu w kwestii bezpieczeństwa powodziowego swoich rodzin i majątku przez samych zainteresowanych. Współpraca lokalnych społeczności w zarządzaniu ryzykiem powodziowym jest niezbędna – podkreśliła. Do organizatorów konsultacji napływają wnioski i uwagi do planów. Równocześnie trwają spotkania konsultacyjne, które odbędą się w 28 miastach w całej Polsce. Ze względu na pandemię organizowane są w trybie online. Dotyczy to także spotkań w regionie GWW – w Rzeszowie, Jaśle i Stalowej Woli.
Powodzie wpisane w DNA regionu
Region wodny Górnej-Wschodniej Wisły ma naturalne warunki sprzyjające zagrożeniu powodziowemu. Decydują o tym przede wszystkim duże spadki odcinków źródłowych rzek i potoków sprzyjające szybkiemu spływowi wód a także niski poziom retencji powierzchniowej i gruntowej (skaliste podłoże nie absorbuje opadów w miejscu ich powstania). Niebezpieczeństwo stwarzają także tzw. deszcze rozlewne (kilkudniowe, ulewne opady na rozległych obszarach, wywołujące falę o wysokiej kulminacji i znacznej prędkości przemieszczania) i nawalne, pojawiające się coraz częściej w związku z ocieplaniem się klimatu. Zagrożenie potęgują niekorzystne zmiany w użytkowaniu gruntów, coraz bardziej zabetonowane miasta oraz rozbudowa infrastruktury drogowej. – W rezultacie, niemal 5% woj. podkarpackiego, a szczególnie jego północna część, to tereny zagrożone powodzią. Nie potrzeba wiele, aby niewielkie strumyki zmieniły się w rwące rzeki. Poważne zagrożenie powodują przy tym gwałtowne deszcze. I tak np. w czerwcu ub.r. w pow. jasielskim lokalnie spadło blisko 160 litrów wody na m2.Wody Polskie konsekwentnie dążą dopoprawy bezpieczeństwa powodziowego. Przykładem jest suchy zbiornik przeciwpowodziowy Kańczuga na rzece Mleczce. W czerwcu ubiegłego roku wypełnił się w zaledwie 1,5 godziny magazynując ponad 3 mln m3 wody. Pozwoliło to uniknąć poważnej katastrofy na terenie miasta Przeworsk i w kilku mniejszych, zlokalizowanych poniżej zbiornika miejscowościach – powiedziała Małgorzata Wajda, Dyrektor Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie, Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Rzeszowie.
Inwestycje ważne dla całego regionu
Dla stolicy województwa podkarpackiego niewątpliwie największe znaczenie będą miały dwa kluczowe, wpisane do aktualizowanego PZRP, przedsięwzięcia związane z zabezpieczeniem przed powodzią dolin Strugu i Młynówki przepływających przez Rzeszów. Z kolei najważniejszą inwestycją w regionie administrowanym przez RZGW Rzeszów jest budowa wielofunkcyjnego (czyli nie tylko przeciwpowodziowego, ale także łagodzącego skutki suszy) zbiornika Kąty-Myscowa za ok. 1 mld zł. Wstępna faza projektu – uzyskanie niezbędnych decyzji administracyjnych i budowa zajmie co najmniej kilka lat. To nie jedyny zbiornik, który będzie powstawał w obszarze działania RZGW w Rzeszowie. Kolejne, planowane suche poldery to: Góra Ropczycka na rzece Budzisz, Broniszów i Glinik na Wielopolce, trzy suche zbiorniki w Zagorzycach na dopływach Budzisza oraz na rzece Skodzierska i Młynówka. Całości dopełnia wielozadaniowy zbiornik Dukla na Jasiołce. Koszty tych inwestycji szacowane są od kilku (polder Skodzierska – 3,35 mln zł) do kilkudziesięciu mln zł (Broniszów – 48 mln zł). Jednym z ważniejszych projektów w najbliższym czasie będzie także pierwszy i drugi etap zabezpieczenia przed powodzią obszarów położonych na terenie miasta i gminy Jasło oraz gminy Dębowiec oraz zabezpieczenie przeciwpowodziowe w dolinie rzeki Łęg poprzez budowę wielofunkcyjnych zbiorników przeciwpowodziowych.
Plany na 6 lat
Plany zarządzania ryzykiem powodziowym (PZRP) są opracowywane na 6 lat. Obecnie po raz pierwszy są aktualizowane. Zaplanowano w nich najważniejsze działania dotyczące bezpieczeństwa mieszkańców zagrożonych terenów. W skali kraju ta lista zawiera ponad 1100 pozycji zaplanowanych na lata 2022-2027. Właśnie ta część dokumentów skupia uwagę uczestników debat i wszystkich zainteresowanych. Uzupełnione o zgłoszone w trakcie konsultacji wnioski i uwagi (może je zgłaszać każdy m.in. za pośrednictwem formularza na stronie www.stoppowodzi.pl), projekty aktualizowanych planów powinny zostać przyjęte w grudniu 2021 r. w drodze rozporządzeń ministra właściwego ds. gospodarki wodnej.
Trwają konsultacje społeczne aPZRP. Dotąd odbyły się spotkania w Krakowie, Nowym Sączu, Gliwicach, Pszczynie, Gorzowie Wlkp., Poznaniu i Kaliszu. Po Rzeszowie będą debaty w Jaśle i Stalowej Woli (24-25 marca), a potem (7–8 kwietnia) w Białymstoku i Olsztynie. Więcej informacji o konsultacjach społecznych aPZRP jest dostępnych na stronie www.stoppowodzi.pl.