Działania przeciwpowodziowe w zlewni Wisłoki to najważniejszy problem omawiany 24 marca w Jaśle podczas konsultacji społecznych projektów aktualizowanych planów zarządzania ryzykiem powodziowym (aPZRP). W całym regionie wodnym Górnej-Wschodniej Wisły, do którego należy m.in. dorzecze tego prawego dopływu Wisły, zaplanowano w sumie 170 działań. Blisko połowa z nich (79) dotyczy rejonu Jasła.
Spotkanie w Jaśle odbyło się w ramach ogłoszonych przez Ministra Infrastruktury i koordynowanych przez Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie konsultacji społecznych projektów aktualizowanych planów zarządzania ryzykiem powodziowym (aPZRP). Rozpoczęły się one 22 grudnia 2020 r. i potrwają do 22 czerwca br. Do organizatorów spotkań, m.in. poprzez formularz na stronie www.stoppowodzi.pl, spływają uwagi i wnioski do poszczególnych planów. Równolegle odbywają się spotkania konsultacyjne. W sumie debaty zostaną zorganizowane w aż 28 miastach w całej Polsce. Do końca kwietnia ze względu na pandemię odbywać się one będą w trybie online.
Główny problem – Wisłoka
Powiat jasielski ma zróżnicowane położenie. Północna część ma charakter wyżynny, a południowa – górski. Przez powiat przepływają przy tym trzy duże rzeki o wartkim nurcie: Wisłoka, Jasiołka i Ropa. Dwie ostatnie uchodzą do Wisłoki na terenie samego Jasła i stwarza to duże ryzyko powodziowe, szczególnie w północnej i wschodniej części miasta. Aż 30% miasta było zalane podczas powodzi w 2010 r. Wówczas padało przez kilka dni, ale w ostatnich latach znacznie częściej dochodzi do tzw. powodzi błyskawicznych, takich jak np. w czerwcu 2020 r. w pow. jasielskim, gdzie lokalnie spadło blisko 160 litrów wody na m2. W samym Jaśle dobowa suma opadów osiągnęła rekord i wyniosła 101,4 mm/m2, z których blisko 66 mm/m2 spadło w zaledwie 2 godziny. Poprzedni rekord dobowej sumy opadów z 20 maja 1996 r. wynosił 81,6 mm.
– Wszystkie te czynniki oraz wydarzenia podobne do tych z ubiegłego roku, sprawiają, że właśnie wokół Wisłoki, realizowana będzie cała gama przedsięwzięć obejmujących remonty i modernizacje obwałowań oraz opracowanie koncepcji zabezpieczeń przeciwpowodziowych. W zlewni Wisłoki zaplanowano także trzy suche poldery przeciwpowodziowe z czego dwa na Wielopolce powyżej Ropczyc i jeden na potoku Budzisz, który ochroni Sędziszów Małopolski. Duże znaczenie dla zmniejszenia ryzyka powodziowego na terenach położonych w dolinie Wisłoki, w tym samego Jasła, będzie miała budowa zbiornika wodnego Kąty-Myscowa w górnym biegu rzeki, oraz zaplanowany na rzece Jasiołce wielozadaniowy zbiornik Dukla – powiedziała Małgorzata Wajda, dyrektor Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie, Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Rzeszowie.
Długa lista działań wokół najważniejszego problemu
Największa inwestycja to budowa wspomnianego już wielofunkcyjnego (czyli nie tylko przeciwpowodziowego, ale przede wszystkim łagodzącego skutki suszy) zbiornika Kąty-Myscowa za ok. 1 mld zł. Uzyskanie niezbędnych decyzji administracyjnych i budowa zajmie jednak co najmniej kilka lat. To zresztą nie jedyny zbiornik, który będzie powstawał w rejonie jasielskim. Kolejne, planowane suche poldery to: Broniszów i Glinik na Wielopolce, suchy zbiornik na Młynówce oraz wielozadaniowy – Dukla – na Jasiołce. Koszty tych inwestycji szacowane są od kilkunastu (polder Glinik – 14,6 mln zł) do kilkudziesięciu mln zł (Broniszów – 48 mln zł, Dukla –36 mln zł). Mniej spektakularne, ale również odgrywające ogromną rolę w zwiększeniu bezpieczeństwa powodziowego są modernizacje i remonty obwałowań. Lista omawianych zadań jest długa. Wśród najważniejszych są: rozbudowa lewego wału Wisłoki w miejscowościach Gawłuszowice, Sadkowa Góra, Borowa, Pławo, Orłów, Wola Pławska, Rzędzianowice; budowa prawostronnego obwałowania rzeki Ropa, w miejscowości Biecz; wzmocnienie wałów w rejonie starorzeczy poprzez zabezpieczenie przeciwfiltracyjne korpusu i podłoża na całej długości wału lewego i prawego rzeki Stary Breń w miejscowościach Gliny Małe, Sadkowa Góra, Borowa, Łysakówek, Łysaków, Czermin; budowa i modernizacja obwałowania Wisłoki w miejscowości Brzeźnica oraz zabezpieczenie przed powodzią obszarów położonych nad Wisłoką na terenie miasta i gminy Jasło oraz gm. Dębowiec. W sumie na te działania Wody Polskie przeznaczą w ciągu kliku lat ponad 110 mln zł.
Pierwsza aktualizacja PZRP
Plany zarządzania ryzykiem powodziowym (PZRP) są opracowywane na 6 lat. Obecnie po raz pierwszy są aktualizowane. Zaplanowano w nich najważniejsze działania dotyczące bezpieczeństwa mieszkańców zagrożonych terenów. W skali kraju ta lista zawiera ponad 1100 pozycji zaplanowanych na lata 2022-2027.Właśnie ta część dokumentów skupia uwagę uczestników debat i wszystkich zainteresowanych. Uzupełnione o zgłoszone w trakcie konsultacji wnioski i uwagi projekty aktualizowanych planów powinny zostać przyjęte w grudniu 2021 r. w drodze rozporządzeń ministra właściwego ds. gospodarki wodnej.
Trwają konsultacje społeczne aPZRP. Spotkanie w Jaśle było jedenastą debatą. 25 marca spotkanie odbędzie się w Stalowej Woli. Więcej informacji o konsultacjach jest dostępnych na www.stoppowodzi.pl